Huyền Cao là một người lái trâu ở nước Trịnh, một nước nhỏ trong Đông Chu liệt quốc. Lúc đó, các công tử con các quan to nhà Chu thường chơi trâu: Những con trâu to béo, lông mượt thì đắt mấy cụng mua. Huyền Cao thường đem trâu sang bán, được lãi rất nhiều và rất giàu có.
Một hôm ông đương dắt trâu đi, thì gặp một người bạn cũ. Người bạn này báo cho Huyền cao một tin quan trọng, là nước Tần, một nước lớn, đã sai một đạo quân hùng hậu sang đánh úp nước Trịnh để thôn tính.
Huyền Cao sửng sốt, nói rằng:
– Nước Trịnh là Tổ quốc ta. Nay nước sắp có nạn ngoại xâm mà không cứu thì còn mặt mũi nào trở về!
Ông liền một mặt cho người phi báo khẩn cấp về nước Trịnh để phòng bị, mặt khác, ông chọn một đàn trâu béo rồi ngồi xe tiến đón quân Tần.
Khi gặp tiền đội quân Tần, Huyền Cao nói:
– Tôi là sứ thần nước Trịnh, xin được yết kiến tướng quân nguyên soái.
Quân sĩ báo với tướng Tần là Mạnh Minh. Mạnh Minh ngạc nhiên, không hiểu vì sao nước Trịnh lại biết quân Tần đương tiến sang đánh.
Mạnh Minh cho phép sứ thần nước Trịnh vào yết kiến.
Huyền Cao làm như phụng mệnh vua Trịnh đến đón quân Tần và thưa rằng:
– Chúa công chúng tôi nghe tin tướng quân đem quân đi qua tiểu quốc chúng tôi, nên sai tôi mang dâng lễ mọn để tướng quân khao quân.
Mạnh Minh hỏi:
– Vua nước Trịnh sai nhà ngươi đến gặp ta, sao không có quốc thư?
Huyền Cao đáp:
– Chúa công tôi nghe tin tướng quân tiến quân gấp lắm, nếu sửa quốc thư thì không kịp nghênh tiếp, nên truyền miệng cho tôi đem trâu đến dâng, xin tướng quân lượng tình mà thứ cho.
Mạnh Minh nhận lễ và cho Huyền Cao về, gửi lời cám ơn vua Trịnh, rồi ra lệnh chuyển quân sang đánh một nước nhỏ khác.
Như thế là một người lái trâu, tuy vẫn nghĩ đến việc làm giàu, nhưng vẫn có tinh thần yêu nước thiết tha.
