B. Những điểm chính của bài luận
Giả sử bạn đã đi đến một kết luận mà bạn cho rằng mình có thể bảo vệ một cách thích đáng. Giờ đây bạn cần tổ chức bài viết của mình để nó có thể bao quát tất cả những vấn đề cần bao quát và để bạn có thể trình bày lập luận của mình một cách hiệu quả nhất. Hãy lấy ra một tờ giấy nháp lớn và một cây bút chì; bạn sắp chuẩn bị dàn bài của mình.
B1. Giải thích câu hỏi
Bắt đầu bằng việc viết lại câu hỏi mà bạn đang trả lời. Sau đó giải thích nó. Vì sao nó quan trọng? Cái gì phụ thuộc vào câu trả lời? Nếu bạn đang soạn một đề xuất cho chính sách hay hành động trong tương lai như kế hoạch phiếu quà tặng, hãy bắt đầu bằng cách cho thấy hiện tại chúng ta đang có vấn đề. Vì sao những người khác cũng chia sẻ mối lo này của bạn hay quan tâm đến những ý tưởng thay đổi của bạn? Điều gì khiến bạn lo ngại?
Hãy cân nhắc đến “khán giả” của bạn. Nếu bạn đang viết cho một tờ báo hay một bài thuyết trình trước công chúng, khán giả của bạn có thể không nhận biết được vấn đề hay quy mô của vấn đề. Công việc của bạn là làm cho họ nhận ra nó. Việc lặp lại vấn đề có thể hữu ích ngay cả khi nó không phải là điều gì mới mẻ. Hành động đó giúp định vị đề xuất của bạn – vấn đề gì bạn đang cố giải quyết? – và nó có thể nhắc nhở những người đã nhận ra vấn đề nhưng không quan tâm đến tầm quan trọng của nó. Tuy nhiên, nếu bạn đang viết một bài luận học thuật, đừng cố nhắc lại chiều dài lịch sử đằng sau vấn đề đó. Hãy suy nghĩ xem giáo sư mong chờ bạn cung cấp bao nhiêu thông tin nền tảng.
Để chứng minh mối quan tâm của mình đối với một câu hỏi hay một vấn đề cụ thể, bạn có thể phải tận dụng những giá trị và tiêu chuẩn chung. Đôi khi những tiêu chuẩn này đơn giản và không mang tính tranh cãi. Nếu bạn có một đề xuất về an toàn giao thông, bạn chắc chắn sẽ thấy rằng mục tiêu của nó quá hiển nhiên và không mang tính tranh cãi. Không ai thích tai nạn giao thông cả. Những lập luận khác có thể sử dụng những tiêu chuẩn được chia sẻ trong một nhóm cụ thể, chẳng hạn như những nguyên tắc đạo đức nghề nghiệp hay tiêu chuẩn thể chế hoặc những tiêu chuẩn hành vi của sinh viên do trường quy định. Chúng có thể sử dụng Hiến pháp Mỹ và những tư tưởng chính trị chung như tự do hay công bằng. Chúng có thể sử dụng những giá trị đạo đức chung như tính bất khả xâm phạm của mỗi con người và sự quan trọng của quyền tự trị và phát triển cá nhân cũng như sử dụng những giá trị xã hội bao quát hơn như sự tò mò về vẻ đẹp và trí tuệ.
B2. Đưa ra một tuyên bố hay một đề xuất rõ ràng
Nếu bạn đưa ra một đề xuất, hãy cụ thể! “Điều gì đó cần được thực hiện” không phải là một đề xuất thực sự. Bạn không cần nói rõ thêm điều gì. “Mọi người đều nên ăn sáng” là một đề xuất cụ thể nhưng cũng quá đơn giản. Tuy nhiên, nếu bạn muốn tranh luận rằng Mỹ cần thiết lập một kế hoạch phiếu quà tặng, để lý giải ý tưởng cơ bản ban đầu sẽ cần nhiều chi tiết hơn, ví dụ như cách thức chi trả hoạt động thế nào… Tương tự như vậy, nếu bạn đang đưa ra một tuyên bố triết học hay bảo vệ sự cắt nghĩa của mình cho một đoạn văn bản hay sự kiện, đầu tiên hãy đưa ra tuyên bố hay sự cắt nghĩa một cách đơn giản (“Chúa tồn tại”; “Cuộc nội chiến Mỹ bắt nguồn chính từ những mâu thuẫn kinh tế”;…). Sau đó chỉ cần giải thích rõ thêm nếu cần thiết.
Nếu mục tiêu của bạn đơn thuần là đánh giá vài lập luận ủng hộ hay chống lại một tuyên bố hay đề xuất, bạn có thể không đưa ra một đề xuất của chính bạn hay thậm chí đi đến một quyết định cụ thể. Thí dụ, bạn chỉ có thể đánh giá được một dòng lập luận trong một cuộc tranh luận. Nếu thế, hãy làm rõ ngay lập tức rằng đây chính là cái bạn đang làm. Đôi khi, kết luận của bạn có thể đơn giản chỉ là những lập luận ủng hộ hay chống đối một luận điểm hay đề xuất nào đó thiếu thuyết phục. Cũng tốt thôi! Nhưng hãy làm rõ kết luận đó ngay lập tức. Hãy bắt đầu bằng câu nói, “Trong bài viết này, tôi sẽ chứng minh rằng lập luận ủng hộ quan điểm X là thiếu thuyết phục.” Nếu không, bài luận của bạn trông sẽ có vẻ thiếu thuyết phục.
B3. Phát triển đầy đủ các lập luận của bạn
Một khi bạn đã thông hiểu về tầm quan trọng của vấn đề mình đang trình bày và đã xác định chính xác bạn dự tính làm gì trong bài viết của mình, bạn đã sẵn sàng để phát triển lập luận chính của mình.
Lập kế hoạch rất quan trọng. Bài viết của bạn có những giới hạn: “Đừng rào nhiều đất hơn khả năng bạn có thể cày.” Một lập luận được phát triển đầy đủ tốt hơn ba lập luận chỉ phác họa sơ sài. Đừng sử dụng tất cả những lập luận bạn có thể nghĩ ra cho luận điểm của mình – điều này giống như chọn mười cái xô thủng thay vì một cái xô lành. (Những lập luận khác nhau không phải lúc nào cũng thích hợp!) Hãy tập trung vào một đến hai lập luận tốt nhất của bạn.
Nếu bạn đang soạn một đề xuất, bạn cần chứng tỏ nó sẽ giải quyết vấn đề mà bạn đã bắt đầu. Đôi khi chỉ cần nêu ra đề xuất đã là đủ. Nếu vấn đề là sức khỏe của bạn bị ảnh hưởng do bạn không ăn bữa sáng đầy đủ, vậy thì ăn bữa sáng đầy đủ hiển nhiên là giải pháp. Tuy nhiên, nếu đề xuất của bạn là Mỹ nên thiết lập một kế hoạch phiếu quà tặng thì cần phải có một vài lập luận cẩn thận. Bạn cần phải cho thấy hệ thống phiếu quà tặng sẽ thực sự khuyến khích tự do lựa chọn, rằng sẽ có rất nhiều trường để chọn và rằng những trường này thực sự tiến bộ hơn so với các trường hiện tại. Nếu bạn phải tranh luận về nguyên nhân – hệ quả, hãy tranh luận bằng ví dụ và cứ như thế áp dụng những nguyên tắc thảo luận trong các chương trước. Sử dụng những lập luận bạn đã bắt đầu trong Chương 7.
Nếu bạn đang tranh luận để bảo vệ một tuyên bố triết học, đây là điểm bạn phát triển những lý do chính của mình. Nếu bạn đang tranh luận để bảo vệ việc cắt nghĩa của mình cho một đoạn văn bản hay một sự kiện, đây là điểm bạn giải thích đoạn văn bản hay sự kiện đó để cắt nghĩa nó chi tiết hơn. Nếu bài luận của bạn đánh giá về một vài lập luận trong tranh luận, hãy giải thích những lập luận đó và lý do cho đánh giá của bạn. Một lần nữa, hãy nhớ đến nguyên tắc từ các chương trước. Nếu bạn bảo vệ một tuyên bố bằng phép lập luận dựa trên ví dụ, hãy chắc rằng bạn có đủ ví dụ, nhất là những ví dụ mang tính đại diện… Nếu bạn sử dụng hình thức suy luận, hãy chắc rằng nó có căn cứ và rằng bạn cũng có thể bảo vệ tất cả những tiền đề đáng ngờ.
B4. Cân nhắc những lý do phản biện
Hãy lường trước những hoài nghi. Liệu đề xuất của bạn có thể chấp nhận được không? Liệu nó có mất nhiều thời gian không? Nó đã từng được thử nghiệm trước kia chưa? Bạn có thể tìm được người triển khai nó không? Nếu đề xuất của bạn quá khó triển khai, hãy thừa nhận điều đó; nhưng hãy lập luận rằng dù sao đi nữa nó vẫn đáng để triển khai.
Hầu hết các đề xuất đều có nhiều hệ quả chứ không chỉ một. Bạn cần cân nhắc đề xuất của mình có nhược điểm gì. Hãy lường trước những nhược điểm mà người khác có thể phản biện; hãy tự mình phản biện và tìm câu trả lời cho nó. Hãy lập luận rằng ưu điểm có giá trị hơn nhược điểm (và hãy chắc rằng chúng thực sự có giá trị một khi bạn đã cân nhắc chúng!) Đúng là kế hoạch phiếu quà tặng có thể làm cho các trường học kém ổn định hơn nhưng đó chỉ là một cái giá nhỏ để đổi lại việc các trường trở nên nhanh nhạy hơn với mong muốn của phụ huynh và cộng đồng. Bạn cũng có thể lập luận rằng một vài nhược điểm có thể sẽ không trở thành hiện thực. Cuối cùng hãy sử dụng phép lập luận loại suy, các công ty không bị mất ổn định khi bị buộc phải phản ứng lại trước những thay đổi trong thị hiếu của khách hàng.
Hãy lường trước những phản biện chống lại tuyên bố hay sự cắt nghĩa của bạn. Nếu bạn đang viết một bài luận học thuật, hãy tìm kiếm những ý kiến phê bình trong các buổi học trên lớp. Một khi đã nghiên cứu vấn đề rất cẩn thận, bạn cũng sẽ tìm ra những phản biện từ việc nói chuyện với những người có các quan điểm khác nhau cũng như từ trong hiểu biết nền tảng của bạn.
Hãy sàng lọc những phản biện này, chọn ra những phản biện mạnh mẽ và phổ biến nhất và cố gắng trả lời chúng.
B5. Cân nhắc những lựa chọn khác
Đây là một nguyên tắc rất hiển nhiên nhưng thường bị xem nhẹ. Nếu bạn đang bảo vệ một đề xuất, việc chỉ chứng minh đề xuất của bạn sẽ giải quyết được vấn đề là chưa đủ. Bạn cũng phải chứng minh rằng đề xuất của bạn tốt hơn những cách thức hợp lý khác trong việc giải quyết vấn đề cùng tình huống đó.
Các bể bơi của thành phố Charlotte luôn quá đông, đặc biệt là vào những ngày cuối tuần. Do đó, thành phố Charlotte cần phải mở thêm nhiều bể bơi!
Lập luận này rất không vững chắc theo nhiều cách. Từ “quá đông” rất mơ hồ và đề xuất này cũng vậy. Nhưng việc sửa chữa những yếu kém này cũng không giúp bảo vệ được kết luận. Có thể có nhiều cách khác để giải quyết tình trạng quá tải. Có thể các hồ bơi nên nới thời gian bơi chung để mọi người có thể phân tán vào nhiều khoảng thời gian đi bơi khác nhau. Có thể khoảng thời gian ít người đến cần được công bố rộng rãi. Có thể thời gian bơi nên được nới ra (mọi người có thể bơi vào buổi tối!) . Có thể những hoạt động của các đội bơi và những hoạt động nội bộ trong hồ bơi nên được sắp xếp tránh vào cuối tuần. Hay có thể thành phố Charlotte không nên làm gì cả và để những người đi bơi tự điều chỉnh. Nếu bạn vẫn muốn tranh cãi rằng thành phố Charlotte nên xây thêm nhiều bể bơi, bạn cần phải chứng minh đề xuất của mình tốt hơn (hay ít tốn kém chi phí hơn) bất kỳ lựa chọn nào ở trên.
Tương tự như vậy, nếu bạn đang cắt nghĩa một đoạn văn bản hay một sự kiện, bạn cần phải cân nhắc những cắt nghĩa khác. Bất chấp bạn giải thích thông minh và hoàn hảo đến thế nào lý do vì sao chuyện đó lại xảy ra, một lý giải nào đó khác vẫn có thể đúng hơn. Bạn cần cho thấy những lý giải khác ít đúng hơn; hãy nhớ lại Nguyên tắc 19. Thậm chí những tuyên bố triết học cũng có những lựa chọn thay thế. Thí dụ, liệu lập luận về Đấng Tạo hóa (ở Nguyên tắc 12) có cho thấy rằng Chúa tồn tại không hay Đấng Tạo hóa tồn tại đó không đúng như tất cả những gì chúng ta nghĩ khi nhắc đến “Chúa”? Lập luận là một công việc gian nan! :
